شيوه جديد زندگي ماشيني و دسترسي آسان به انواع مواد شيميايي، داروها، سموم و ... بدون داشتن اطلاعات كافي از نحوه نگهداري، مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهاي مربوط به آن، شيوع مسموميت هاي اتفاقي و تعمدي را در جامعه به ميزان زيادي افزايش داده است.

بسياري از ضايعات ناشي از بروز مسموميت ها به سادگي قابل پيشگيري مي باشند و با نگاهي نو به روند آموزش نحوه پيشگيري از مسموميت ها و توجه به اين نكته كه "شايد قرباني بعدي يكي از انواع مسموميت من يا خانواده من باشد" هيچگاه خطر را از خود دور نخواهيم ديد. چراكه يك لحظه غفلت خصوصاً در كودكان مي تواند منجر به عوارض دائمي وآزار دهنده ناشي از مسموميت شود.

وقوع مسموميت هاي حرفه اي حاد و مزمن در كارگران شاغل در كارخانجات صنايع شيميايي از يك سو و استفاده از وسايل گاز سوز و مواد شيميايي و شوينده در منازل و فقدان آگاهي هاي كافي در اغلب خانواده ها از سوي ديگر، خطرات جدي را متوجه آنان مي كند. خصوصاً كودكان زير 5 سال بر اساس آمار، صدمه پذيرترين گروه به شمار مي روند.

جوان بودن جمعيت كشور و مسائل اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مرتبط با آن و همچنين سوء مصرف مواد مخدر، تعداد مسموميت هاي عمدي از جمله خودكشي را نيز افزايش داده است. به طوري كه بسياري از افراد بدون توجه به باورهاي مذهبي و ساير عواقب اجتماعي و خانوادگي، اقدام به خودكشي مي نمايند. اگر چه بسياري از اين مسموميت ها توسط گروه پزشكي كنترل شده و به مرگ منتهي نمي گردد وليكن خسارات جبران ناپذيري را به پيكره اقتصاد، سلامت و بهداشت جسمي و رواني جامعه و خانواده ها وارد خواهد نمود.

آمار بالاي مصرف داروها در جامعه از يك سو احتمال بروز تداخلات دارويي را بالا خواهد برد و از سوي ديگر اشتباهاتي كه ضمن تجويز و مصرف دارو به صورت ناخواسته صورت مي گيرد ممكن است بيمار را به سمت مصرف مقادير بالاتر از دوز درماني و متاسفانه عوارض ناشي از مسموميت با داروها سوق دهد. اين امر خصوصاً در مصرف دارو توسط سالمندان حائز اهميت است.

دسترسي آسان به دارو در منازل و عدم نگهداري صحيح آنها همراه با افزايش تعداد بيماران افسرده و آگاهي عامه مردم از قابليت كشندگي برخي داروها، متاسفانه جامعه را نسبت به مسموميت هاي ناشي از داروها خصوصاً شكل تعمدي آن آسيب پذيرتر نموده است.

ضمن اشاره به دلايل فوق، نامگذاري هفته اي به نام هفته پيشگيري از مسموميت ها مي تواند در امر آموزش و اطلاع رساني كليه اقشار جامعه و به تبع آن كاهش موارد مسموميت هاي اتفاقي و تعمدي مفيد واقع شود و به ميزان قابل توجهي سبب ارتقاء سطح سلامت و بهداشت عمومي جامعه گردد.

با توجه به محدوديت تختهاي بيمارستاني و هزينه هاي بالاي دارو و درمان، مي تواند به كاهش هزينه هاي درماني كمك شاياني نمايد.

دكتر كاظم قائمي

رئيس دانشگاه